DDW Trend: Het Designmuseum

Het is niet evident dat een ontwerper iets concreets als een gebruiksobject maakt. Het is bijvoorbeeld een abstract concept dat door middel van vormgeving een thema als functionaliteit, productie of esthetiek bevraagt. Of het is meer een ervaring: iets om naar te kijken of te ondergaan. Als de functionele objecten thuis gebruikt kunnen worden, waar horen deze concepten, ideeën en ervaringen? De trend The museum of Design verzamelt deze abstracte ontwerpen. Soms zijn ze vertaald in een fysiek object maar nog vaker gaan ze direct over de bezoeker.

Een museale verzameling

Als de ontwerpwereld een museum is, hoe zou dat er uit zien? De Amsterdamse studio Rive Roshan beantwoordt deze vraag van binnenuit de designwereld met de expositie Hybrid Times in VEEM. Met het nieuwe platform voor creatief talent, Form Editions, treden de ontwerpers nu voor het eerst op als curator. Het is niet alleen een thematische presentatie van ambachtelijk werk van jonge (inter-)nationale ontwerpers, het is tegelijkertijd een kritische kanttekening bij de hedendaagse ontwerp- en kunstwereld. Deze heeft vaak nog een hoge drempel voor het grote publiek. Form Editions probeert deze wereld zo bereikbaar en transparant mogelijk te maken. De deur van The Museum of Design, staat hiermee wagenwijd open.

Een nieuwe beweging heeft altijd zijn voetsporen in het verleden. In de Nederlandse ontwerpwereld is een van de kernfiguren uit dit verleden Gerrit Rietveld. Zijn gedachtegoed is een bron van inspiratie, zoals te zien is in de tentoonstelling RIETVELD RE_NEWED Design Factory, te zien in TQ5. Hier treedt tijdschrift WOTH Wonderful Things magazine en ontwerper Aart van Asseldonk op als curator. Het werk van eigentijdse ontwerpers staat in deze expo in de context van Gerrit Rietveld. Zijn meubels zijn meer dan functionele gebruiksvoorwerpen en dragen een visie uit over maatschappij, materiaal en sociale opvattingen. Dit maakt hem de eerste conceptuele ontwerper die in staat was iets volledig radicaal nieuws te bedenken. De hedendaagse ontwerpers reageren elk op hun eigen manier op deze visie. Maarten baas bijvoorbeeld zet zich met zijn Smoke chair ertegen af, Bert Jan Pot voegt een kleurlaag toe en Richard Hutten grijpt terug op de geometrisch vormentaal van Rietveld. Zo worden kleur en vorm gebruikt om ideeën in ontwerpen uit te dragen.

De ontwerper als product

Kan het conceptuele ontwerp zo ver worden doorgevoerd dat er zelfs geen object meer nodig is? Dit bevraagt de tentoonstelling The Object is Absent. Dit project minimaliseert nog verder het belang van het object. De expositie in MU Artspace, gecureerd door Alexandre Humbert, Tom Loois, Lucas Maassen en Angelique Spaninks, toont alternatieve, allesomvattende, nieuwe objecten die passen in de huidige tijd. Daarmee plaatst deze tentoonstelling zich in het verlengde van de opvattingen van Rietveld. Als een reactie op de overconsumptie zoeken de curatoren naar manieren om waarde te creëren uit niets. Er zijn geen objecten te zien, maar wel ontwerpers en hun houdingen, hun ideeën, hun lichamen en hun geest. The Object is Absent draait om hoe ontwerp kan worden ervaren door spelen, zingen, dansen en proeven.

Ontwerpen om te ervaren

Het ervaren van een object geeft een museaal effect. De objecten kun je niet gebruiken maar moet je op een andere manier tot je nemen. Een van deze manieren is kijken. Zoals in de installatie van Ontwerpduo. Op DDW19 lanceren zij Aptum, een nieuw merk voor op maat gemaakte verlichting. Het zijn lichtinstallaties die de bezoeker verrassen en anders laten kijken. In de Kazerne tonen zij een aangepaste versie van het lichtsysteem Contour.

Het ervaren van design, is niet alleen beperkt tot kijken. Ook de zintuigen reuk en smaak hebben de aandacht van de ontwerper. Som Tales of perfume geeft de bezoeker een bijzondere ervaring op basis van geur. De interactieve installatie OMNIA, ook te zien in Kazerne bevat vijf unieke geurcomposities die zo samengesteld zijn om herinneringen bij de bezoeker oproepen. Het concept is gebaseerd op de gedachte dat alles verbonden met elkaar is, ook een trend binnen DDW19. Speciaal voor dit project werkten de vier leden van SOM samen met een specialist in menselijk gedrag. Het resultaat is een beleving voor de zintuigen.