Een miljoen materiedeeltjes

Veel mensen kennen Christien al, maar Joel Gethin Lewis uit Londen is misschien nieuw voor het Nederlandse publiek. Christien Meindertsma legt uit hoe ze kwam tot deze samenwerking: “Ik ben dol op onderzoek, ik wil altijd heel graag weten waar dingen vandaan komen, hoe ze gemaakt worden en ik pluis het liefst een hele keten uit. Omdat het ambassadeursproject een belangrijk digitaal element zou hebben, wilde ik graag samenwerken met Joel Gethin Lewis en Reza Ali, 2 geweldige interaction designers en programmeurs.”

Joel Gethin Lewis: “Als interaction designer ben ik altijd geïnteresseerd geweest in de mechanismen of systemen die het mogelijk maken om verhalen te vertellen of om de maatschappij te laten functioneren. Ik ben geïnteresseerd in het maken van werk dat realtime interactie mogelijk maakt tussen mensen, plaatsen, verhalen en objecten door het gebruik van technologie. Ik ken Christien sinds 2004, toen we allebei studeerden aan Fabrica, het creatieve instituut van Benetton in het noorden van Italië. Ze nam onlangs contact met me op om te vertellen over haar ambassadeurschap. Ik greep de kans om met haar samen te werken met beide handen aan.”

Verbinding met de wereld

Het verzoek ambassadeur te worden, kwam precies op het juiste moment voor Christien Meindertsma. Het bood haar namelijk de gelegenheid aan de slag te gaan met een project dat al langer op haar wensenlijst stond. Meindertsma: “Ik vond het een hele leuke vraag en had er meteen veel zin in. Al een tijdje had ik een droomproject in m’n hoofd en dat kan eigenlijk alleen maar op zo’n plek als Dutch Design Week. Het bleek heel goed binnen het thema van DDW21 te passen, dus het was meteen een match. Ik wil als ambassadeur laten zien hoe we als mens verbonden zijn met de materiele wereld. Hoe we verbonden zijn met ons voedsel, de aarde, maar ook met producten. En dat we er niet boven staan, maar dat we er gelijk aan zijn.”

Materie begrijpen om producten te ontwerpen

Dat we snappen hoe we verbonden zijn met de rest van de wereld, vindt Meindertsma belangrijk. Ze legt uit hoe dat zit. “Het is belangrijk om die verbondenheid te begrijpen, als mensen maar vooral ook als ontwerpers, omdat we producten ontwerpen waarvan we in veel gevallen eigenlijk niet zo goed weten hoe ze zich gedragen. Denk aan hoe producten reageren op ons gebruik en hoe ze slijten: het is enorm belangrijk dat we dit beter begrijpen en daarop anticiperen. Zowel hoe het product zich gedraagt als product tijdens het gebruik ervan, maar ook na afloop als afval. Zo hebben onderzoekers bijvoorbeeld aangetoond dat wanneer producten slijten – tijdens het gebruik of als afval – kleine deeltjes materie loskomen. Die kleine deeltjes komen overal terecht. In ons water, in de lucht, en dus ook in ons lichaam. En eigenlijk weten we niet zo goed wat daar de gevolgen van zijn. Het is heel erg belangrijk dat we dingen gaan ontwerpen waarvan we begrijpen wat ze doen op materieniveau.”

Sharing Elements als interactieve installatie

Dit inzicht vertaalt zich naar een project op DDW. Daar kunnen bezoekers een interactieve installatie zien en beleven. Dit project genaamd Sharing Elements ontwikkelde en bedacht Meindertsma samen met interaction designers Joel Gethin Lewis en Reza Ali. Specialisten in een ander vakgebied dan zij. Meindertsma vertelt: “Dankzij deze samenwerking hebben we echt iets nieuws kunnen maken. Samen hebben we een interactieve wolk van elementen ontworpen en gebouwd. Wat je straks als bezoeker ziet, is jezelf, gespiegeld in elementen. Dat ziet eruit als een hele grote wolk van deeltjes, wel een miljoen! Die bewegen in jouw vorm en motoriek. Je ziet ook hoe de elementen langzaam naar je toekomen en weer weggaan. Het klinkt misschien gek, maar kijk maar eens naar je eigen lichaam. De elementen waaruit je bestaat, heb je ooit ergens vandaan gehaald en raak je ook weer kwijt. Ik wil heel graag laten zien dat veel materialen maar tijdelijk in hun vorm zijn. Daarna worden ze weer wat anders. Als mens zie je jezelf als één vaste vorm, maar eigenlijk ben je constant in ontwikkeling. Omdat je eet en ademt, elementen opneemt en kwijtraakt. Eigenlijk ben je maar een tijdelijke opslag van elementen, die je deelt met dingen, met dieren. Het lijkt me heel spannend en zinvol om die relatie te laten zien. Omdat je dan ook kan gaan zien dat we niet boven de natuur staan, niet boven producten of materie. We zijn zelf materie. Het lijkt me spannend om dat beeld in mensen hun hoofd vorm te geven.”

Scheikunde voor ontwerpers

De manier waarop de ambassadeur spreekt over materie klinkt bijna als een soort scheikunde voor ontwerpers. Maar is dat ook zo? “Ik weet zelf heel weinig van scheikunde, maar vind dat eigenlijk schandalig,” lacht de ontwerper. “Ik vind dat wij als ontwerpers veel meer zouden moeten weten van scheikunde. Daar zit de kennis over materie, over materialen, hoe die in elkaar zitten en hoe ze zich gedragen. Het lastige daaraan alleen, is dat je te maken hebt met schaal. Dingen die heel klein zijn, die je eigenlijk niet kan zien, zijn namelijk heel lastig te begrijpen. Het lijkt mij heel mooi om met dit project een brug te slaan tussen de wereld van de scheikundigen en de niet-scheikundigen. Zodat we elkaar beter begrijpen. Dat vind ik een hele mooie ontwerptaak.”

Wolk van een miljoen materiedeeltjes

De installatie die we gaan zien is interactief. Zo’n interactieve installatie met een miljoen dansende deeltjes ontwerpen en programmeren lijkt nogal een lastige klus. Interaction designer Joel Gethin Lewis vertelt hoe hij te werk ging: “Ik heb altijd van Christiens werk gehouden. Het verbindt ons met waar de dingen in de wereld vandaan komen – of het nu dingen zijn die van varkens zijn gemaakt, of in beslag genomen objecten van Schiphol of een trui gemaakt van de wol van één schaap. Ik ben dan ook erg blij dat ik met haar werk aan dit project, dat draait om de vraag waar de dingen vandaan komen, die we maken. Op het gebied van interaction design stelde Christien ons vanaf het begin voor een zeer grote uitdaging. Namelijk dat we minstens een miljoen materiedeeltjes moesten visualiseren, zodat we het ene koperatoom uit dat miljoen konden tonen in de juiste verhouding van de elementen die ons lichaam maken. De tweede interactie-uitdaging was dat ze wilde dat bezoekers met hun lichaam kunnen interacteren met deze wolk van een miljoen deeltjes. Een van de vele redenen waarom het werken met zo'n getalenteerde ontwerper, regisseur en ontwikkelaar als Reza Ali zo belangrijk was! Stel je voor dat je de posities en snelheden van een miljoen puntjes moet onthouden, en dat je dat dan 60 keer per seconde moet doen! Deze installatie voert honderden miljoenen berekeningen per seconde uit om alle elementen van het lichaam tegelijk op het scherm te tonen.”

Fysieke en interactieve beleving op DDW

Een hele spannende vorm om dit onderwerp in te vatten. We vragen Christien Meindertsma tot slot waar ze het meest naar uitkijkt op DDW. Meindertsma: “Waar ik heel erg benieuwd naar ben, is hoe het project zowel interactief als fysiek gaat samenkomen. De elementen die je ziet in de interactieve installatie laten we ook fysiek zien als echte elementen. Ik ben heel benieuwd hoe die combinatie van fysiek materiaal en een interactieve installatie in de praktijk gaat werken, of mensen de verbinding kunnen maken tussen de twee en hoe ze op zichzelf als elementenwolk gaan reageren.”

De installatie en expositie Sharing Elements is te bezoeken van 16 tot en met 24 oktober in Microlab Hall (Strijp-S).