#heyddw: Hoi Sander Hagelaar

Hi Sander! Kun je iets meer over jezelf vertellen? Wie ben je, waar kom je vandaan en waarom wilde je ontwerper worden?

Hoi! Ik ben Sander Hagelaar. Geboren in Utrecht, opgegroeid in Wageningen en uiteindelijk de kunstacademie ArtEZ afgerond in Arnhem. Ik ben eigenlijk meer toevallig ontwerper geworden. Op de middelbare school had ik geen flauw idee dat je daarvoor kon studeren. Dat je architect of kunstenaar kon worden wist ik, maar dat daartussen allemaal disciplines bestonden, daar had ik geen weet van. Een vriend van mij ging industrieel productontwerp studeren en toen ben ik dat ook gaan doen, zonder er te veel bij na te denken. Eenmaal op de studie wist ik eigenlijk meteen zeker dat het iets voor mij was, al mijn interesses kwamen samen. Ik miste wel nog één ding en dat was meer vrijheid in onderzoek en eindvorm van een ontwerpproces. Dus na mijn eerste jaar Industrieel productontwerp ben ik geswitcht naar de kunstacademie ArtEZ.
 
Als ik terugkijk is het eigenlijk heel logisch dat ik nu ontwerper ben. Het geeft me een soort vrijheid waarmee ik helemaal mezelf kan zijn. In mijn werk ben ik constant het randje aan het opzoeken in wat er kan met materiaal. Daarin kan ik obsessief te werk gaan, waardoor ik mezelf de hele tijd uitdaag en constant stresspunten zoek. Ik leef voor het falen, haha. Ik ben van mezelf een rustig persoon die weinig stress ervaart, maar dit zoek ik in mijn werk juist wel op voor de adrenaline. Het is dezelfde energie die ik vroeger op de middelbare school in kattenkwaad stopte. Zo creëerde ik voor mijzelf spannende situaties. Inmiddels is het kattenkwaad vervangen voor onderzoek in materiaal en ontwerpen, waarbij ik juist op zoek ga naar een eindvorm wat rust uitstraalt.

Op Instagram deelde je via #heyddw jouw werk Fluid Current met ons. Kun je wat meer vertellen over dit project?

Afgelopen jaar ben ik veel bezig geweest met het observeren en ontwerpen van water. Er komen meerdere projecten aan waarvoor water de inspiratiebron was, maar één van hen gaat over ‘water en elektriciteit’; twee dingen die niet samengaan volgens onze perceptie. Die spanning maakt het voor mij interessant. De hoofdvraag was ‘hoe kan ik water gebruiken als een geleider-materiaal?’. Ik vind het een uitdaging om met de perceptie van mensen te spelen en hen een materiaal te laten herontdekken. Dit heb ik uiteindelijk bereikt door het materiaal enerzijds te controleren en anderzijds juist vrij te laten. Er is haast niks zo mooi als een enkele vallende waterdruppel. In Fluid Current laat ik waterdruppels glijden over een smalle baan, waar ze uiteindelijk op natuurlijke wijze af druppelen. Ze vallen dan op een lichtje wat aan knippert. Voor de toeschouwer lijkt het alsof het waterdruppeltje het lampje kort aanzet.

Vloeistoffen lijken een terugkerend thema in je werk te zijn. Wat vind je daar zo inspirerend aan?

Het is een materiaal waarbij je echt een samenwerking aangaat met een natuurlijk en onvoorspelbaar proces. Ik wil dat tot op een bepaald punt controleren en die controle loslaten zodra ik de kaders heb ontworpen. Zo kan het materiaal zijn eigen gang gaan en het werk afmaken zodat ik zelf opnieuw verrast kan worden. Die co-creatie met een materiaal is waar ik altijd naar op zoek ben. Ik hoef niet alles volledig te controleren, dat wordt al te veel gedaan.

Je bent in 2018 afgestudeerd aan ArtEZ. Wat is de beste les die je daar hebt geleerd?

Lastig! Als ik een ding moet kiezen als beste les is dat denk ik dat je werk, en vooral je afstudeerwerk, uiteindelijk altijd je ‘beste vriend’ moet zijn. Want als je klaar bent met de kunstacademie, ontstaat er een afstand waardoor je dingen ook vergeet. Maar wat je altijd bij je blijft dragen is je werk wat je daar gemaakt hebt, dat vergeet je niet zomaar. Dus wanneer je (afstudeer) werk niet je beste vriend is, dan kijk je er misschien minder voldaan op terug. Die mentaliteit ontwikkelde ik tijdens mijn studie waardoor ik een stuk koppiger werd in wat ik maakte en het pad dat ik koos. Dat kan soms schuren met docenten, maar dat is vaak leerzamer dan wanneer alles altijd in orde is en je hoge cijfers krijgt. En wat wel meer ontwerpers zeggen over hun studietijd is om volop gebruik te maken van de werkplaatsen en de werkplaatsmedewerkers! Bij ArtEZ wat dat echt top!

Hoe zou jij je ideale opdracht en opdrachtgever omschrijven?

Voor mij is de ideale opdrachtgever iemand die een duidelijke opdracht of vraag heeft en dan het vertrouwen en de verantwoordelijkheid aan mij geeft. De ideale opdracht zou ik eigenlijk niet weten, m’n hoofd gaat meteen alle kanten op van wat ik vet zou vinden. Maar uiteindelijk komen al die idealen opdracht neer op dat het echt uitdagend moeten zijn en het liefst iets nieuws voor mij. En omdat ik nog zoveel niet gedaan heb zijn er ook nog zoveel uitdagingen en ideale opdrachten.

Hoe kunnen we een typische Sander Hagelaar herkennen?

Ik denk dat mijn werk er vaak fragiel en/of kwetsbaar uitziet. Ik zoek altijd naar tijdelijkheid en kwetsbaarheid in materiaal en beweging. Ik wil hiermee de beperkingen van menselijke perceptie over materiaal oprekken en hen de fragiliteit ervan laten ervaren. Ik werk vanuit het principe dat alles tijdelijk is, een keer valt of zal vergaan, en dit aspect waardevoller is dan het idee van iets wat een eeuwigheid zal bestaan. Met mijn werk wil ik mensen de kunst van het verliezen en de vergankelijkheid meegeven.

Wat is het meest bijzondere of opmerkelijke werk dat je ooit hebt gemaakt/ontworpen?

Ik vind dat altijd lastig te zeggen over mijn eigen werk. Maar waar ik nu het meest enthousiast over ben is het werk waar ik op dit moment mee bezig ben. Dit is eigenlijk altijd het geval. Dit is mijn grootste project tot nu toe. Ik wil er nog niet te veel over zeggen maar wat ik wel kan zeggen is dat het iets te maken heeft met het maken van tijdelijke ruimtes en architectuur. Daarvoor gebruik ik stof en zwaartekracht. Je kunt het zien als een ruimte die continu aan het veranderen is en muren die ademen. Ik verwacht dat bezoekers vooral gaan stilstaan of zitten. Het is een werk dat fysiek ervaren moet worden en ik hoop dat ik het kan lanceren op Dutch Design Week (DDW).

Wat voor effect heeft de pandemie tot nu toe gehad op jouw werk? Hoe kijk je terug op dit afgelopen jaar?

Wat voor effect heeft de pandemie tot nu toe gehad op jouw werk? Hoe kijk je terug op dit afgelopen jaar? Net zoals bij veel anderen zijn er door de pandemie natuurlijk verschillende dingen niet doorgegaan. Ook dingen waar ik veel zin in had, zoals het tonen van mijn nieuwe, grote ‘When They Fall’ installatie bij LYNfabrikken in Denemarken. Dit kan pas weer als de lockdown in beide landen is opgeheven. Het positieve ervan was dat ik echt als een kluizenaar in m’n studio kon werken en veel nieuwe projecten ben begonnen.

Als je één iemand mocht kiezen om mee samen te werken (een ontwerper, politicus, kunstenaar, wetenschapper, wie dan ook), wie zou je kiezen en waarom?

Poe lastig weer, één iemand. Ik zou van zoveel mensen kunnen leren maar als ik iemand of iets moet kiezen dan kies ik voor het Nederlands Dans Theater. Ik ging altijd met mijn ouders en zusjes naar hun voorstellingen en vond dit heel indrukwekkend. Ik zou heel graag een scenografie voor hen ontwerpen waarin ik kwaliteiten zoals kwetsbaarheid en beweging kan inzetten om een bijzondere ervaring te co-creëren.

Heb je nog een nieuwtje om te delen met de DDW-community?

Naast Fluid Current heb ik het afgelopen jaar ook ruimtelijke installaties gemaakt, maar die zijn site-specific en moeten fysiek ervaren worden. Dus voor wanneer het weer kan zoek ik samenwerkingspartners, zodat ik deze ergens kan presenteren. Hopelijk tot ziens in een van mijn tijdelijke installaties!

Hey ontwerper! Wil jij ook gefeatured worden op onze website? Gebruik #heyddw bij je Instagram posts en wie weet ben jij de volgende!