Vierkante meter als positief protest

Het initiatief sluit aan op het DDW-thema: ‘The Greater Number’. “Dit jaar nemen we niet met eigen werk deel aan de designweek, maar doen we iets voor het grotere geheel”, zegt Heiligers. “Ons uitgangspunt is de vraag: hoe inclusief zijn designevents? Dat geldt evengoed voor Dutch Design Week zelf, dat dit jaar inclusie als een belangrijk subthema beschouwt. Getalenteerde startende ontwerpers moeten voor beurzen als de Salone del Mobile in Milaan, flink diep in de zak graaien”, weet hij. “Wanneer ze dat geld niet hebben of het netwerk ontbreekt, zijn ze vaak uitgesloten van deelname aan (inter-)nationale designbeurzen. En dit zijn nog maar 2 voorbeelden van de barrières waar ze tegenaan kunnen lopen.”

Aanklacht tegen designfestivals

Met 1m2 Collective, dat zich afficheert als the smallest expo with the biggest impact bieden de initiatiefnemers een alternatief: het is een zo inclusief mogelijke, transparante tentoonstelling die vrij is van deelnamekosten en wordt gepresenteerd als een soort design-totem met zoveel mogelijk ontwerpen met een gelijkwaardige plaats op dit hoge podium. “1m2Collective is een aanklacht tegen designfestivals, maar dat doen we niet op een schreeuwerige manier”, zegt Heiligers. “We staan er alle 4 op dezelfde manier in. We zijn rustig en kaarten het probleem op een sympathieke, subtiele manier aan.” Studio Jeroen van Veluw, Sophie Balch en Tijn de Kok (ST-DUO) en Jeffrey Heiligers kennen elkaar van Driving Dutch Design, het professionaliserings- en netwerkprogramma van Beroepsorganisatie Nederlandse Ontwerpers (BNO), Dutch Design Foundation (DDF) en ABN AMRO. Ze vonden elkaar in 1m2 Collective, waarbinnen ze hun krachten bundelen en elkaar versterken.

Inclusieve ontwerpindustrie

Heiligers is er al sinds juni mee bezig om het voor elkaar te krijgen, vertelt hij. Van het onderzoek naar de mate van inclusie op designfestivals en de communicatie tot het vinden van 5 diverse, onafhankelijke juryleden, curatoren die 18 werken van nieuw talent hebben geselecteerd. Ze bedachten het tentoonstellingsontwerp. Dit is een soort designtotem op 1 m2 waar de werken een eigen verhaal vertellen maar ook een statement als collectief maken als Gesamtkunstwerk. Alle informatie is samengevat in een publicatie die bezoekers door de tentoonstelling leidt en het statement van het collectief uitdraagt. Zo proberen ze inzichtelijk te maken hoeveel het kan kosten om mee te doen aan DDW. Een prijsindicatie voor de locatie, maar ook de verborgen kosten (zoals het aantal uren werk) tellen ze mee. Als 1m2 Collective alle kosten en uren in rekening zou brengen, zou het collectief 28,242,32 euro exclusief btw kwijt zijn, lezen we in die folder. Om dat enigszins te drukken, zijn ze een crowdfunding-campagne begonnen. “Dit is een gemeenschappelijk probleem dat wij faciliteren en waar wij onze mond over opentrekken. Ons doel is om het gesprek te voeren over hoe we een minder elitaire en meer inclusieve ontwerpindustrie kunnen stimuleren door positief protest en proactief onderzoek”, zegt Heiligers. Met het openbreken van dit beladen onderwerp zit het wel goed. Tijdens DDW gingen talloze bezoekers en designers met elkaar in gesprek en dat gaat ook na DDW verder. “Dat designfestivals bij ons advies vragen, dat is misschien wel de oplossing.”

Toekomstbestendige scenario’s ontwerpen

Al is de uitkomst anders, dit initiatief past goed bij de werkwijze en fascinaties van Jeffrey Heiligers. De ontwerper, die werktuigbouwkunde en productdesign studeerde, combineert de 2 expertises binnen zijn praktijk: hij noemt zich een re-engineer (‘herontwerper’) en een futurist. Hij ontwerpt innovatieve en toekomstbestendige scenario’s waarin proces, mens en milieu centraal staan. “Door productie- en ontwerpprocessen te ontleden, doe ik belangrijke kennis op over hoe iets wordt geconstrueerd. Hiermee kan ik samen met andere experts een product of systeem herontwerpen en opnieuw invulling geven aan hoe een organisatie werkt volgens nieuwe toekomstbestendige normen die een positieve impact hebben op de gebruiker en/of het milieu”, zegt hij. Hij werkte met materiaalontwerper Jessica den Hartog aan de eerste 100% circulaire en modulaire Build It Yourself (BIY)-sneaker waarmee ze de schoenenindustrie uitdagen om hun productieprocessen drastisch te veranderen. In veel van zijn projecten wil Jeffrey de consument in het maakproces betrekken: je kunt de schoen zelf in elkaar zetten en elk onderdeel is te recyclen. Dat geldt ook voor zijn project met textielafval. Een oproep op Facebook leidde tot het inzamelen van ongebruikte kledingstukken van mensen uit zijn buurt in Haarlem. Daarmee maakte hij een handgeknoopt tapijt dat hem 3 maanden – 140 uur – fulltime werk kostte. Zo geeft hij 30 kilo afgedankt textiel een nieuwe hoogwaardige toepassing en geeft waarde aan iets wat mensen aanvankelijk als waardeloos beschouwden. Studio Jeffrey Heiligers brengt zo positieve veranderingen teweeg in samenwerking met consumenten, bedrijven en merken die willen pionieren en innoveren om een duurzamere toekomst te creëren.