Shahar Livne wil mensen aan het denken zetten

In een videogesprek vertelt Shahar Livne ons meer over zichzelf, haar werk en haar ontwerpfilosofie. Het succes kwam niet van de ene op de andere dag. Shahar ontwikkelde haar liefde en passie voor ontwerp toen ze 20 jaar oud was: "Ik was altijd bezig met kunst, was een beetje een nerd en gefascineerd door ontwerp. Ik deed een privécursus om een portfolio op te bouwen voor een programma op een designacademie, thuis in Israël of in het buitenland. Terwijl ik daarmee bezig was, won Design Academy Eindhoven afgestudeerde Kiki van Eijk een prijs in Israël en gaf een lezing. Ik ging naar de lezing en daarna wist ik het zeker: 'dit is de school waar ik naartoe wil'. Shahar bezocht DAE en de school eindigde bovenaan haar lijst. "Ik vond de sfeer geweldig. Alles was zo conceptueel en open-minded. Ik schreef me in en werd aangenomen."

Materiaalonderzoek

Tijdens haar studie groeide Shahar's fascinatie voor materialen en ze richtte zich steeds meer op het onderzoeken ervan. "Het laatste semester voor mijn afstuderen besefte ik dat ik in mijn manier van werken altijd begin bij de materialen. Mijn focus was en is niet noodzakelijkerwijs gericht op het experiment, hoewel ik dat graag doe, het gaat om het onderzoek. De geopolitiek ervan, de culturele aspecten, de essentie van materialen. Het laatste semester deed ik een project over plastic gesteenten die zich vormen en ik kreeg toen het advies om dit onderzoek ook tijdens mijn afstuderen voort te zetten. Dat was een goed advies. Na de Graduation Show kreeg mijn werk enorm veel aandacht. Ik werd genomineerd voor verschillende prijzen en journalisten uit de hele wereld wilden over mijn werk schrijven. Vanaf dat moment is het een grote ontdekkingsreis geweest."

Als plastic onderdeel wordt van de geologie

Momenteel is het werk Deep Time van Shahar te zien bij de Embassy of Rethinking Plastic van Yksi Expo in Eindhoven, als onderdeel van het Dutch Design Foundation programma World Design Embassies. "Het idee om anders te denken over kunststoffen spreekt mij aan. Bij Yksi Expo gaat het volledig om het verleggen van de grenzen van materiaalontwerp en dat is precies wat ik wil doen. Ik kan onder andere mijn filosofische standpunt laten zien. Wat je bij Yksi Expo ziet van mijn werk is slechts een deel van een grotere installatie. Het is gemaakt in opdracht van de directeur van Design Miami/Basel 2019. Deep Time is een term uit de geologie. De geologische tijd is zo traag dat we de processen niet met het blote oog kunnen volgen. Het is een prototype van een klok die niet werkt volgens de menselijke tijd. Het idee is dat plastic in geologische processen deel gaat uitmaken van de geologie en een nieuw materiaal wordt in het metabolisme van de aarde. Het is zo'n langzaam proces dat het ons nederig maakt. De mens weet dat plastic impact heeft, maar de aarde geeft geen moer om ons. We zijn gewoon bezoekers voor heel korte tijd. Daarmee wil ik niet zeggen 'we hier zijn, de aarde kan het niets schelen, laten we vervuilen en doen wat we willen'. Het gaat erom dat we begrijpen dat er krachten zijn die groter zijn dan wij en dat we die moeten respecteren."

De natuur neemt het over

In de verschillende projecten waar Shahar aan werkt, streeft ze ernaar mensen te doen nadenken over hun rol en keuzes. "Ik denk dat mijn werk veel mensen kan beïnvloeden. Het geeft ze iets om over na te denken. Voor GEO Design onderzoek ik wat er gebeurt met giftige plekken. Bijvoorbeeld Tsjernobyl: op het moment dat de mensen vertrokken, nam de natuur het over. Hoewel deze plek zeer radioactief is, blijft de natuur floreren. De natuur zal altijd haar weg vinden. Als partner van Next Nature Network word ik geïnspireerd door Koert van Mensvoort en zijn visie op hoe de mens deel uitmaakt van de natuur. Het idee van een vogel die een nest bouwt, wordt als natuurlijk ervaren, maar de mens die plastic creëert is niet natuurlijk. Wij zijn nog steeds natuurlijk. En wat we doen is ook onderdeel van de natuur."

Bloed, collageen en melkvezels

Shahar is niet bang om controversiële materialen te kiezen om mee te werken. Het project The Meat Factory is een serie materiaalexperimenten met als doel te werken met het 'hele beest'. Het onderzoekt en wordt geïnspireerd door de dagen dat dieren werden gedood en elk onderdeel werd gebruikt, omdat het hele beest waardevol was. "Als we al doden, verspil dan niet. Nogmaals, ik wil de mensen aan het denken zetten en uitlokken dat ze zich dingen gaan afvragen. Mensen die vlees eten zijn geschokt door The Meat Factory en het feit dat ik met bloed werk. Ik ben nieuwsgierig naar de psychologie achter die reacties en wil dat verder onderzoeken." Shahar werkt ook aan een project met dierlijke bijproducten en resten met het TextielLab van het Textielmuseum in Tilburg. "De kerngedachte is om levende organismen als producten te gebruiken. Levende organismen worden niet-levende dingen op het moment dat we ze deconstrueren. Het resultaat wordt een tapijt, gemaakt van materialen als melkvezels, collageen van kalfsleer of garnalenschillen".

Wat laten we achter?

Ben je wel eens nieuwsgierig naar de impact die je werk zal hebben op de planeet lang nadat wij er niet meer zijn? "Als je zoals ik speculatief ontwerpt, kun je of sciencefiction creëren of je kunt het baseren op processen waar je al mee werkt en die uitbreiden. Dat is wat ik doe. Het zal voor mij niet mogelijk zijn om te controleren hoe het over duizend jaar is, maar dat maakt het ook leuk en het geeft me volledige creatieve vrijheid in mijn ontwerpen. Wat laten we achter? Dit is een interessante vraag of we het nu mee mogen maken of niet."