Laatste overzicht van thema’s die tijdens Dutch Design Week aan bod komen

Thema: Plastic Oplossingen

Plastic afval wordt door ontwerpers hergebruikt of beschouwd als nieuw mineraal voor speculatieve ontwerpen of echte oplossingen voor het probleem van de plasticsoep.

‘Rethinking Plastic’ is een tentoonstelling gemaakt door Leonne Cuppen van Yksi Expo, de Dutch Design Foundation, World Design Embassy en Searious Business waarin producten en projecten van ontwerpers en merken uit de hele wereld worden getoond die de plasticcrisis als een ontwerpuitdaging benaderen. Meer dan 25 ontwerpers en bedrijven hebben de status quo op het gebied van plastic aangepakt, met innovatieve resultaten die variëren van biobased verpakkingsalternatieven tot gerecyclede designmeubels en plastic speelgoed. Zowel de co-curatoren als de deelnemers willen laten zien dat we met creativiteit en moed onze relatie met plastic volledig kunnen omdraaien.

Waterside Gobblers staan aan grachten en rivieren, waar plastic afval zich op natuurlijke wijze ophoopt, en verwijderen met hun sterke kaken passerend plastic afval, waarbij ze van deze broodnodige activiteit een leuk en inspirerend spel maken. Het doel van dit project van de aan de RCA afgestudeerde Kenneth Arnold is mensen actie te laten ondernemen rond het probleem van plastic vervuiling en de hoeveelheid plastic afval die stroomafwaarts naar rivieren, oceanen en het bredere ecosysteem stroomt te verminderen. Deze “schrokkers” kunnen de vorm aannemen van verschillende in de omgeving voorkomende dieren, zoals vissen, amfibieën of vogels – het idee is dat de Gobblers zich aanpassen aan hun lokale gemeenschap.

‘Infinite Re-usable Knitwear’ is de gebreide collectie van Chloe Severien gemaakt van gerecycled plastic (PET) van autobanden, waarmee ze de ecologische voetafdruk van de mode-industrie wil verkleinen. “Dit garen is supersterk, kleurrijk en glanzend,” aldus Chloe. Bovendien kan het eindeloos worden hergebruikt omdat het kan worden uitgehaald om er een nieuw breiwerk van te maken. Severien is (naar ons weten) de eerste ontwerper die dit materiaal op een breimachine gebruikt, en de resultaten zijn veel comfortabeler dan je zou verwachten. Infinite Re-usable Knitwear is genomineerd voor de Manifestations Young Talent Award en heeft al de Drempelprijs gewonnen – een aanmoedigingsprijs van 5000 euro van de gemeente Rotterdam in samenwerking met Design Academy Eindhoven.

Thema: Kunstmatige Natuur

Digitale afbeeldingen van de natuur hoeven niet kil of contra-intuïtief te zijn. DDW laat zien hoe ze kunnen vermenselijken en inspireren.

‘Stilled Life’ is de titel van het nieuwe werk van Rive Roshan: een meeslepende poëtische ervaring waarin het geluid van de stilte en de schoonheid van een vluchtig moment worden vastgelegd. Het werk heet ‘Stilled Life’ (verstild leven) in plaats van ‘Still Life’ (stilleven), omdat het momenten bevriest die volop in beweging zijn, zoals rimpelingen op het water, de weerspiegeling van licht op het water, en zand dat wordt weggeblazen – elementen uit de natuur waardoor Rive Roshan geboeid wordt. De studio maakte hiervoor in samenwerking met ontwerpers Sandhelden krukken, stoelen en vazen uit 3D-gedrukt zand, en creëerde met Moooi Carpets een enorm geometrisch tapijt met opgedrukte waterpatronen. Deze moderne versie van de zen-beeldentuin, waar de bezoekers doorheen kunnen lopen en ruimte vinden voor bezinning, bespiegeling en rust, staat haaks op de verdwijning van traditionele religies, de lelijkheid van de wereld, groeiend populisme en de afstand tussen de mens en natuur en tussen mensen onderling.

De veranderlijke relatie tussen natuur en technologie kan mogelijkheden bieden om weer met de natuur in verbinding te komen. Lilypad is een meeslepende beleving ontworpen door de interdisciplinaire ontwerpstudio Visual Citizens en biedt bezoekers aan de hand van een combinatie van digitale, door de mens gemaakte en natuurlijke objecten en materialen een buitengewone kijk op de relatie tussen technologie en natuur. Onder het bovenmaatse meubilair wordt met een reflecterend materiaal het water van een meer nagebootst, compleet met kunstmatige waterlelies. De ruimte wordt omgeven door een grootschalige digitale visualisatie van een natuurlijk landschap. Bezoekers kunnen zich ontspannen op het meubilair en zelf het surrealistische gevoel ervaren hoe het is om als waterlelie op een meer te drijven.

Thema: Circulariteit en Bio-Ontwerp

Het wordt steeds duidelijker dat de wereld behoefte heeft aan een biobased circulaire economie. Ontwerpers zoeken oplossingen voor de bergen biologisch afval die over de hele wereld worden geproduceerd en gebruiken biologische materialen zoals mycelium, algen, bladeren, bloed of appelschillen om nieuwe producten te maken.

‘The Growing Pavilion’ laat de mogelijkheden en vooral de enorme schoonheid van biobased materialen zien. Het gebruik van natuurlijke of geteelde materialen is een belangrijke oplossing voor het verminderen van plastic (afval), het voorkomen van bodemdaling en zeespiegelstijging, het afvangen van koolstofdioxide en het hergebruiken van bijproducten van de landbouw. Gedreven door een sterke noodzaak en de behoefte om een nieuwe manier van denken aan te jagen, hebben Company New Heroes en Dutch Design Foundation met partners uit de wereld van design, architectuur, bouw, overheid en onderwijs een markant bouwwerk vervaardigd dat volledig bestaat uit biobased materialen die zo lokaal mogelijk gesourced zijn. The Growing Pavilion is een ode aan de schoonheid van biobased materialen, met name mycelium – piepkleine, op afval groeiende schimmeldraden die samen een zwam vormen – dat, wanneer het inactief wordt gemaakt, een extreem licht en sterk materiaal vormt dat in architectuur kan worden gebruikt en geen vocht absorbeert. Atelier Tom Veeger presenteert een paviljoen gemaakt van mycelium. 

Voor zijn afstudeerproject aan Design Academy Eindhoven presenteert Seok-hyeon Yoon ‘OTT’, een natuurlijk hars afgeleid van hout dat in zijn geboorteland Korea traditioneel gebruikt wordt om hout te lakken. De voordelen van dit niet-giftige, niet-chemische alternatief voor de traditionele zeer vervuilende glazuren die in de keramische industrie worden gebruikt, zijn talrijk. Ott hardt vanzelf uit, zodat de keramiek niet nog een keer hoeft te worden gebakken voor het glazuur. Het droogt ook aan de lucht waardoor Ott-glazuur gemakkelijk zelf onderhouden en bij beschadiging gerepareerd kan worden. Daarnaast kunnen gebroken stukken keramiek veilig gerecycled worden. Ott kan een keerpunt betekenen in de keramische industrie en deze circulair maken. 

Met meer dan twee miljoen koeien heeft Nederland een ernstig mestprobleem. Studio Carbon en Lindey Cafsia Studio presenteren ‘DUNGse’: een project waarin deze mest gebruikt wordt om een circulaire toekomst te bouwen. Mest kan worden gebruikt voor vloeren, om straling te absorberen of om er houders voor mobiele telefoons, wierookstokjes en geluidsabsorberende wandtegels van te maken. Tijdens DDW toont het duo een ervaringskiosk waar bezoekers een op mest gerichte toekomst kunnen voelen, ruiken, testen en ervaren.

Daniëlle Ooms, afgestudeerd aan de Technische Universiteit Eindhoven, is geïnteresseerd in de toekomst van materialen en mode. Ze heeft een biologisch afbreekbaar, op appel gebaseerd materiaal gemaakt dat lijkt op leer maar niet zo belastend is voor het milieu. Dit werk is genomineerd voor de Manifestations Young Talent Award. 

Thema: Innovaties in Materialen

Tijdens DDW zijn de nieuwste uitvindingen en nieuwe technologieën te zien, van 3D-weven en kleding die niet genaaid hoeft te worden tot industrieel afval als bron voor nieuwe materialen.

Natuurlijke materialen reageren constant op veranderingen in de omgeving. Door de mens bedachte materialen zijn daarentegen echter vaak statisch. ‘Re:flex’ is anders: een vervormbaar en programmeerbaar materiaal dat in reactie op warmte van vorm verandert. Het is een goedkoop, overal verkrijgbaar en duurzaam materiaal dat op grote schaal bij lage temperaturen geproduceerd kan worden. Re:flex onthoudt de vorm waarin het is gemaakt. Daardoor kan het worden opgewarmd en vervormd. Als het daarna afkoelt, houdt het deze nieuwe vorm aan. Als het materiaal vervolgens opnieuw verwarmd wordt, keert het vanzelf terug naar zijn oorspronkelijke vorm. Met Re:flex stellen Karlijn Sibbel en haar multidisciplinaire team zich een wereld voor waarin de materialen die we gebruiken niet langer statisch zijn en gebruikers materialen naar behoefte kunnen aanpassen.

Mode-onderzoeker Karin Vlug verkent en verlegt de grenzen van mode, productie en nieuwe materialen. Zij ontwikkelde digitale, on-demand en lokale methoden voor de productie van kleding die niet genaaid hoeft te worden. In mei 2018 richtten Bas Froon en Karin Vlug UNSEAM - Seamlessy Shaping Textiles op voor de ontwikkeling van digitale productiemethoden voor nieuwe materialen. In het ‘What if’-laboratorium in Indonesië verkende Vlug met Iwan Pol, Nidiya Kusmaya en Ronaldiaz Hartantyo nieuwe ontwerp- en productiemogelijkheden met behulp van Mycotech, een materiaal op basis van mycelium. 

Vier ontwerpers van de Royal College of Art onderzochten manieren om ‘Red Mud’ – een industrieel restproduct – te transformeren tot functionele en vertrouwde vormen. In nauwe samenwerking met fabrieken in heel Europa, materiaaldeskundigen en keramisten maakten zij een serie verrassende serviesstukken en structurele elementen die laten zien wat met dit materiaal mogelijk is. Red Mud (rode modder), ook bekend als bauxietresidu, is een bijproduct dat ontstaat bij de winning van aluminiumoxide, een voorloper van aluminium, uit bauxiet. Het bestaat grotendeels uit ijzeroxide, dat het zijn levendige kleur geeft. En er is een enorme hoeveelheid van: elk deel aluminium resulteert in de bijproductie van pakweg 2,5 keer de hoeveelheid Red Mud (d.w.z. tot 150 miljoen ton rode modder per jaar). Momenteel ligt dit residu ongebruikt opgeslagen in enorme gaten over de hele wereld en de impact op het milieu is enorm. In nauwe samenwerking met KU Leuven en Imperial College London onderzochten de ontwerpers mogelijkheden om dit materiaal te gebruiken als basis voor keramiek en als bouwmateriaal. Ze ontwikkelden hun eigen kleilichamen, suspensies, glazuren, en cement, allemaal gemaakt van rode modder. 

ABN AMRO wil de shift naar duurzaamheid versnellen. Daarom ondersteunt de bank Game Changers, designers die met hun producten en denkwijze de koers bepalen naar een betere wereld. Het gaat om ontwerpers die zich in hun werk bezighouden met issues als klimaatverandering, grondstoffenschaarste en sociale ongelijkheid. In aanloop naar DDW19 heeft een vakjury vier designers geselecteerd die met hun duurzame oplossing een alledaags probleem aanpakken. Om de ontwikkeling van deze ontwerpen verder te ondersteunen, mogen de designers – Jalila Essaïdi, Adrianus Kundert, House of Thol en MarcelvangalenDesign – hun product pitchen voor investeerders. Ook wil DDW hoofdsponsor ABN AMRO de Game Changers koppelen aan relaties van de bank en krijgen ze een eigen tentoonstelling op DDW in de Game Changers Experience waar hun prototypes worden getoond.